Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016

Ι. Χανδρινός, Προσκλητήριο σε όσους δεν φόρεσαν το κίτρινο άστρο

Αντάρτες της Ι Μεραρχίας Θεσσαλίας του ΕΛΑΣ. Όρθιοι από δεξιά οι Βολιώτες Αλβέρτος Αμών και Πέπος Κοέν (Φωτ. Αρχείο ΕΜΕ).

Με αφορμή την επέτειο έναρξης εκτοπισμού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης (15 Μαρτίου) ανεβάσαμε το κείμενο του Ιάσονα Χανδρινού "Προσκλητήριο σε όσους δεν φόρεσαν το κίτρινο άστρο" που κυκλοφόρησε στα πλαίσια της έκθεσης "Συναγωνιστής: Έλληνες Εβραίοι στην Εθνική Αντίσταση" (16 Απριλίου 2013-25 Απριλίου 2014, Εβραϊκο Μουσείο Ελλάδος).

Μπορείτε να κατεβάσετε το κείμενο σε μορφή pdf πατώντας εδώ

Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016

Προβολή στο ΚΠΚΒ (Λαμπηδόνα): "O δράκος του Ντίσελντορφ" του Φριτζ Λανγκ


Αναδημοσίευση από το blog του Κοινωνικού Πολιτιστικού Κέντρου Βύρωνα
(22/03/16)

"O δράκος του Ντίσελντορφ" του Φριτζ Λανγκ, με ομιλία του σκηνοθέτη Βασίλη Βαφέα, Πέμπτη 24 Μάρτη, 8.30μ.μ.
 

Γερμανική ταινία του 1931, ασπρόμαυρη, διάρκεια: 105'
σκηνοθεσία Φριτζ Λανγκ με τους: Πέτερ Λόρε, Έλεν Γουίντμαν

Στο Βερολίνο του 1930 η αστυνομία αλλά και ο υπόκοσμος αναζητούν έναν κατ’ εξακολούθηση δολοφόνο μικρών παιδιών.
 

 Ο Φριτζ Λανγκ αξιοποιεί στο έπακρο την ηχητική μπάντα (ο δολοφόνος "συστήνεται" με ένα μελωδικό σφύριγμα, πρωτοποριακή χρήση της αφήγησης off), με τα περίτεχνα κάδρα και τις φωτοσκιάσεις δημιουργεί μια εφιαλτική ατμόσφαιρα, αλλά πάνω απ' όλα ενσωματώνει στην ψυχή αυτού του απειλητικού θρίλερ το κοινωνικοπολιτικό κλίμα της εποχής πριν την άνοδο των ναζί στην εξουσία. Μια κορυφαία στιγμή του γερμανικού εξπρεσιονισμού και η πρώτη ταινία με ήρωα έναν serial killer, η οποία προβλέπει με ανατριχιαστική οξυδέρκεια την επερχόμενη ιστορική "θύελλα".

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016

Μαθήματα Κοινωνικής Μηχανικής: Η κατασκευή του 'Αλλου ως εχθρού



Μαθήματα Κοινωνικής Μηχανικής:
Η κατασκευή του 'Αλλου ως εχθρού - τεχνικές διασποράς μίσους
από τα ναζιστικά γκέτο του χθες στα hotspot του σήμερα

Συχνά τείνουμε να πιστέψουμε πως όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου ήταν μια εξαίρεση που πολύ δύσκολα μπορεί να επαναληφθεί. Ιδίως, η βιομηχανική εξόντωση των Εβραίων της Ευρώπης συνήθως εκλαμβάνεται ως μια ακρότητα που προσιδιάζει στον ναζιστικό ανορθολογισμό. Όσα, όμως, συμβαίνουν σήμερα στην Ευρώπη, όπου ραγδαία πολλαπλασιάζονται όχι μόνο τα κρούσματα επιθετικού ρατσισμού, αλλά και οι περιπτώσεις που τα ίδια τα κράτη αντιμετωπίζουν ανοιχτά, χωρίς προσχήματα, όσες και όσους διασχίζουν χωρίς χαρτιά τα σύνορα ως πλεονάζοντα, αναλώσιμο πληθυσμό, δείχνουν ότι το σκοτεινό παρελθόν των ευρωπαϊκών κρατών δεν είναι μια σκιά που μπορούμε ανέξοδα να αγνοήσουμε.

Τρίτη 15 Μαρτίου 2016

Εκδήλωση-προβολή, Μαθήματα κοινωνικής μηχανικής: Η κατασκευή του Άλλου ως εχθρού


Μαθήματα κοινωνικής μηχανικής: Η κατασκευή του Άλλου ως εχθρού. 
Τεχνικές διασποράς μίσους από τα ναζιστικά γκέτο του χθες στα hot spots του σήμερα.

Συζήτηση με αφορμή την προβολή της αντισημιτικής προπαγανδιστικής ταινίας Ο Αιώνιος Εβραιος - Der ewige Jude (1940, Fritz Hippler).

Πέμπτη, 17/03, στις 8:00 μμ.
στο Κοινωνικό Πολιτιστικό Κέντρο Βύρωνα (Λαμπηδόνα, Πάρκο Αγίας Τριάδας)


Αντιφασιστική Πρωτοβουλία Βύρωνα και Ομάδα Προβολών του ΚΠΚΒ

Η κάμερα στο γκέτο


(Για να διαβάσετε το κείμενο σε μορφή pdf πατήστε εδώ)


Η κάμερα στο γκέτο: 
 Ένα προπαγανδιστικό ναζιστικό ντοκιμαντέρ ως αφορμή για να μιλήσουμε ανοιχτά για ένα απ’ τα πυκνότερα σκοτάδια του παρόντος


Ναζί εθνολόγοι με επαγγελματική συνείδηση

Η ταινία Ο Αιώνιος Εβραίος (Der ewige Jude) είναι ένα προπαγανδιστικό αντισημιτικό φιλμ του προβλήθηκε το 1940 στις κινηματογραφικές αίθουσες της ναζιστικής Γερμανίας. Η πρεμιέρα του έγινε στις 28 Νοεμβρίου του 1940 στο UFA-Palast am Zoo του Βερολίνου, χωρητικότητας 2.314 θέσεων. Από τις 1.084 ταινίες που συνολικά παρήγαγε, την περίοδο 1933-1945, η ελεγχόμενη από τους Ναζί γερμανική βιομηχανία κινηματογράφου, είναι μία από τις 3 ανοιχτά αντισημιτικού περιεχομένου, και η μονή που προαναγγέλλει σχεδόν ευθέως τη γενοκτονία των Εβραίων. Πριν πέσει η αυλαία με ορισμένες εικόνες εύρωστων «Άριων» αντλημένες από τον Θρίαμβο της Θέλησης (Triumph des Willens, 1935) της Λένι Ρίφενσταλ (Leni Riefenstahl), παρεμβάλλεται ένα απόσπασμα από μια ομιλία του Χίτλερ στο Ράιχσταγκ [1], όπου διευκρινίζεται πως «αν οι διεθνείς Εβραίοι τραπεζίτες εντός κι εκτός Ευρώπης καταφέρουν να βυθίσουν τα έθνη για άλλη μια φορά σε έναν παγκόσμιο πόλεμο, το αποτέλεσμα δε θα είναι [η μπολσεβικοποίηση του πλανήτη, κι άρα] η νίκη των Εβραίων, αλλά η εξολόθρευση της εβραϊκής φυλής στην Ευρώπη» [2]. Η τελική μορφή της προέκυψε μετά από πολλή περίσκεψη και εξονυχιστικές συζητήσεις, με πιο αξιοσημείωτη εκείνη που έγινε μετά την προβολή μιας δοκιμαστικής εκδοχής της, στις 2 Μαρτίου του 1940, σε έναν στενό κύκλο 120 κομματικών στελεχών, καλλιτεχνών και ακαδημαϊκών, για να συμβάλουν κι αυτοί με τα σχόλια τους στην ολοκλήρωσή της [3].

Κυριακή 13 Μαρτίου 2016

Enzo Traverso, Η μοναδικότητα του Άουσβιτς


(Για να διαβάσετε το κείμενο σε μορφή pdf πατήστε εδώ)

Η μοναδικότητα του Άουσβιτς: 
υποθέσεις, προβλήματα και λοξοδρομήσεις στην ιστορική έρευνα

Enzo Traverso

1. Η εποχή της βαρβαρότητας

Κάνοντας το δικό του απολογισμό για τον «σύντομο εικοστό αιώνα» (1914-1991), που πια έχουμε αφήσει πίσω μας, ο Eric Hobsbawm παραθέτει ένα στατιστικό στοιχείο το οποίο από μόνο του είναι αρκετό για να τοποθετήσουμε αυτή την εποχή, την «εποχή των άκρων», όπως ο ίδιος την αποκαλεί, υπό έναν ορίζοντα βαρβαρότητας. Μεταξύ του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου και των τελών της δεκαετίας του 1980, ο αριθμός των θυμάτων από πολέμους, γενοκτονίες και διάφορες μορφές πολιτικής βίας ανέρχεται σε τουλάχιστον 187 εκατομμύρια: το 9% περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού τις παραμονές του Μεγάλου Πολέμου [1] ή ο πληθυσμός της Ευρώπης κατά τα μέσα του 18ου αιώνα πολλαπλασιασμένος επί δύο [2]. Το μέτρημα σταματά το 1990, κι άρα δεν έχουν συνυπολογιστεί εδώ οι νεκροί στον Πόλεμο του Κόλπου, ούτε εκείνοι στην πρώην Γιουγκοσλαβία, άλλα ούτε και τα θύματα της γενοκτονίας στη Ρουάντα. Για να έχουμε μια καλύτερη εποπτεία για το τι αυτό το νούμερο κάπως πιο συγκεκριμένα σημαίνει ας φανταστούμε έναν χάρτη της Ευρώπης με τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Γερμανία να έχουν αφαιρεθεί. Στη θέση τους μπορούμε με τον νου μας να βάλουμε έναν αχανή άδειο χώρο, ή μια έρημο, ή μάλλον, ένα τεράστιο νεκροταφείο. Έτσι, ίσως θα αποκτούσαμε μια ευκρινέστερη εικόνα για τη βία του σύγχρονου κόσμου.